Karbon ayak izi hesaplama

Kurumsal Karbon Ayak İzi Hesaplama

Kurumsal karbon ayak izi hesaplaması, uzman olarak çalışan çevre şirketleri tarafından denetlenerek ve raporlanarak yapılır. Doğru hesaplama yapılabilmesi için denetleme, veri toplama ve raporlama olmak üzere bu üç maddenin kusursuz olarak yapılması gerekmektedir.

Kurumsal karbon hesaplaması ISO 14040:2006 standardına göre yapılmaktadır. Ayrıca Uluslararası Sera Gazı Protokolünce belirtilen kapsamlar altında değerlendirilirler. Bu maddeler evrene yayılan karbon miktarının doğrudan yayılımlı ve ya enerji dolaylı yayılımlı olmasına göre sınıflandırılırlar. Bu sınıflandırmayı şöyle yapabiliriz.

Doğrudan sera gazı yayılımları, Birincil karbon ayak izi olarak da adlandırılmakla beraber denetim yapan kurumun raporlarında belirtilir. Bu kapsam altında değerlendirilen ayak izleri ilgili firmaya ait olan ve firmanın bizzat sahip olduğu ya da kontrolünde bulunan fosil ve Petro-kimyasal yakıtların yakılmasıyla ortaya çıkmaktadır.

Enerji dolaylı sera gazı yayılımları, bu ölçümler ayrıca ikincil karbon ayak izi olarak adlandırılmakla birlikte rapor yazıcı firma tarafından yapılan dolaylı bir ölçüm parametresinin adıdır. Enerji kullanımı kaynaklı olarak dolaylı yoldan kullanılan enerjiden kaynaklanan kurumsal karbon ayak izini temsil etmektedir. Bunlar elektrik, ısınma, soğutma ve iklimlendirme gibi sistemlerde kullanılan enerji dolayısı ile açığa çıkar.

Toplam karbon oluşumuna sebep olan bir diğer husus da tüm ayak izinin %34’ünü oluşturan firma kaynaklı olmayıp, firmanın tüm satın alma aktivitelerinde ortaya çıkan ayak izidir. Dilerse firma özel olarak ölçtürebilir.

Kurumsal Karbon Ayak İzi Hesaplama Nasıl Yapılır?

Kurumsal sürdürülebilirlik farkındalığına sahip şirketler, belirli periyotlarda kurumsal karbon ayak izi hesaplama çalışmaları yapmaktadır. Bunun için işletmeler, öncelikle kurumsal karbon ayak izi konusunda yürütülen çalışmaların işletmenin çevresel sürdürülebilirlik politikalarının ve hedeflerinin bir parçası olduğunun farkında varması gerekmektedir. Zira, çevresel konularda izlenen stratejilerin kurumsal karbon ayak izi kadar su ayak izi, ekolojik ayak izi, atık yönetimi vb gibi boyutları da vardır. Tüm bu çevresel çalışmaların bir bütün olarak yürütülmesi büyük önem arz etmektedir.

Kurumsal hesaplama için şirketler ulusal ve uluslararası standartları referans almalıdır. ISO 14067 bu konuda genel bir çerçeve çizerken, şirketin faaliyet alanına bağlı olarak sektör, ürün, hizmet veya süreç bazlı standartlar da mevcuttur. Bu düzenlemelerden yola çıkarak bir şirketin;

Doğrudan ve dolaylı sera gazı emisyonu kaynaklarının belirlenmesi
İşletme bünyesinde veya faaliyet alanı sınırları içerisinde atmosferden sera gazı uzaklaştırması yapan fiziksel birim veya proseslerin (sera gazı yutakları) belirlenmesi
Sera gazı emisyonlarının hesaplamalarında kullanılacak doğru, tutarlı ve dokümante edilebilen metodolojilerin ve modellerin seçilmesi
Kurumsal karbon ayak izi hesaplamalarında dahili veya harici sera gazı aaliyet verileri kullanılacaksa bunların seçilmesi ve gerekçelendirilmesi
Sera gazı emisyon ve uzaklaştırmalarıyla ilgili kullanılan faktörlerin belirlenmesi; bunlar arasında, kaynakların ve yutakların tespiti, hesaplama zamanı, süresi, belirsizlik değeri; hedeflenen kullanımıyla uygun olması vb gibi faktörleri sayılabilir.

Şirket, bu adımlardan sonra sera gazı envanter çalışması yaparak kurumsal karbon ayak izini hesaplayabilir.

Karbon ayak izi konusunda hesaplama ve raporlama yapan şirketler, envanterlerine ayrıca, sera gazı emisyonlarını düşürmek için gerçekleştirdiği faaliyetleri de dahil edebilir.

Elde edilen karbon değerinin daha sonrasında doğrulanması gerektiğinden, şirketlerin hesaplamalarında kullandığı tüm ölçüm ekipmanı, sistemi, süreci, teknikleri vs de bakım ve kalibrasyon çalışmaları ile periyodik olara doğrulaması gerekmektedir. Bu tür çalışmalar da sera gazı envanteri kalite yönetiminin bir parçasıdır.

Karbon Ayak İzi Nasıl Azaltılır?

Karbon ayak izi azaltılması için bireysel olarak bizlerin ve kurumların yapabileceği çok sayıda şey var. Hayatımızdaki her eylemi sürdürülebilir hale getirmeye çalıştığımızda aslında karbon ayak izini düşürmek için de somut adımlar atmış olacağız. İşletmeler de kurumsal sürdürülebilirlik felsefesini tüm iş süreçlerine yaydığı zaman karbon ayak izlerini zamanla azaltmaya başlayacaktır.

Kurumlar karbon ayak izini düşürmek konusunda daha etkili ve kapsamlı adımlar atabilir.

Kurumsal sürdürülebilirlik politikaları geliştirmek ve sürdürülebilirlik performansını sürekli ölçerek raporlar yayınlamak
Etkin bir atık ve enerji yönetim sistemi kurmak
Çalışanlarına karbon ayak izi azaltımı konusunda eğitimler vermek, onların sürdürülebilirlik farkındalığını artırmak
Karbon kredileri alarak karbon ayak izini dengeleme çalışmaları yürütmek
Enerji ihtiyaçlarını yenilenebilir enerji kaynaklarından karşılamak
Tedarikçilerinin çevresel performanslarını denetlemek
Sorumlu yatırımcıların yatırımlarını çekmek
Atıkları azaltma, yeniden kullanma ve geri dönüştürme yaklaşımını tüm süreçlerine entegre etmek
Şirket araçları alımında / kiralamasında elektrik araçlara yönelmek

Referanslar